آنچه ظریف و صالحی در مجلس گفتند

آنچه ظریف و صالحی در مجلس گفتند

محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران یک روز پس از تصویب قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، متن توافق جامع اتمی با قدرت‌های جهانی را برای بررسی به مجلس تقدیم کرد و همراه علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در مورد این توافق به نمایندگان مجلس توضیح داد.

آقای ظریف گفت که این توافق باعث فروپاشیدن طرح اسرائیل برای "امنیتی سازی" ایران شده و اسرائیل را در انزوا قرار داده است.

او با اشاره به نقش ایران در تدوین پیش نویس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت گفت: "این نخستین بار در تاریخ شورای امنیت است که کشور هدف در تدوین قطعنامه مورد مشورت و مذاکره قرار گرفته و چنین اقدامی در تاریخ شورای امنیت سابقه ندارد".

آقای ظریف در عین حال تأکید کرد که هر توافقی نتیجه "بده و بستان" است و دو طرف مذاکره در نهایت از بخشی از خواسته های خود صرف نظر کرده اند.

او گفت: "هیچ گاه ادعا نکرده ایم و نمی کنیم که برجام (توافق جامع هسته ای) کاملا به نفع ایران است و باز هم تأکید می کنم که مذاکره، بده و بستان است".

وزیر امور خارجه ایران گفت که با این حال "اکثر یا تمام خط قرمزهای ایران در حد توان" رعایت شده است.

*اهداف ایران

آقای ظریف اهداف اصلی ایران در مذاکرات را به این ترتیب بر شمرد: "۱- حفظ عزت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران ۲- تثبیت برنامه هسته ای به ویژه غنی سازی و رآکتور آب سنگین اراک و شناسایی بین المللی آنها ۳- رفع تحریم ها و پایان دادن به شش قطعنامه تهدید آمیز شورای امنیت تحت فصل هفتم منشور ملل متحد".

*غنی سازی

آقای ظریف گفت: "بزرگترین دستاورد ما این است که شورای امنیت به غنی سازی جمهوری اسلامی ایران مهر تایید زده که اصولا چنین امری در تاریخ ۷۰ ساله شورای امنیت بی سابقه است... شورای امنیت در ۶ قطعنامه خود تحت فصل ۷ منشور، برنامه غنی سازی ایران را به عنوان تهدیدی علیه صلح بین الملل شناسایی و ممنوع کرده بود. حال همان شورای امنیت با تصویب قطعنامه نه تنها برنامه هسته ای ایران را به عنوان برنامه مشروع و قانونی پذیرفته، بلکه همه کشورها را برای توسعه همکاری با ایران تشویق کرده و از آن مهمتر اینکه آینده تجاری صنعتی برنامه هسته ای ایران به رسمیت شناخته شده است".

آقای صالحی هم گفت: "در بین ۱۳۰ کشور در حال توسعه، ایران تنها کشوری است که می تواند دو کالای استراتژیک خود، یعنی اورانیوم غنی شده و آب سنگین را به دنیا عرضه کند و این ها از بزرگترین افتخارات ایران است". او گفت: "فرض کنید ما همین امشب به اندازه ۱۹۰ هزار سو ظرفیت غنی سازی داشته باشیم، سئوال این است که تا چه مدتی می توانیم این قابلیت را حفظ کنیم؟ برای مدت محدودی می توانستیم این کار را بکنیم و بعد متوقف می شد، زیرا مواد اولیه به آن صورت نداریم... اگر امروز ۱۹۰ هزار سو [ظرفیت غنی سازی] داشتیم و قرار بود حدود یکی دو سال با این حجم فعالیت کنیم و یک دفعه دست روی دست بگذاریم فاجعه می شد. چگونه می خواستیم آن را توجیه کنیم؟ اما با این فاصله ۸-۷ سال (که طبق توافق برای غنی سازی ایران محدودیت در نظر گرفته شده)، با اکتشاف و استخراجی که انجام می دهیم به مواد اولیه برای استمرار بخشیدن به فعالیت هایمان دسترسی پیدا می کنیم و پس از آن به ۱۹۰ هزار سو خواهیم رسید".

*فردو

آقای ظریف گفت: "شش زنجیره سانتریفیوژ یعنی ۱۰۴۴ ماشین و کلیه زیرساخت ها در فردو باقی خواهند ماند که از این میان دو زنجیره به فعالیت بدون گاز ادامه خواهند داد و ۴ زنجیره با تمام امکانات در جای خود باقی خواهند ماند و در این زمینه خط قرمزها، تا حد ممکن رعایت شده و به مقام معظم رهبری نیز گزارش شده است".

آقای صالحی گفت: "فردو از ابتدا برای تحقیق و توسعه و نصب تجهیزات گران قیمت طراحی شده بود که اگر اتفاق بدی افتاد بتوانیم از ماشین های گران قیمتمان نگهداری کنیم... اما به دلایلی در برنامه ریزی های اولیه مرحله تولید را هم انجام داد... ظرفیت نصب سانتریفیوژ در فردو حد اکثر سه هزار ماشین است... از نظر تولید، فردو نمی تواند نیاز کشور به سوخت را تأمین کند".

*اراک

آقای ظریف گفت: "تمامی خطوط قرمز در اراک به طور کامل رعایت شده است. ماهیت آب سنگین اراک در جریان مدرن سازی حفظ خواهد شد... در ضمیمه ۵ توافق که مربوط به جدول زمان بندی است، صریحا قید شده که هر اقدامی در اراک برای خروج قلب رآکتور پس از انجام توافق بین ایران و چین و دیگر اعضای علاقه‌مند گروه ۱+۵ صورت می گیرد تا این نگرانی مقام معظم رهبری نیز مد نظر قرار گرفته شود".

آقای صالحی گفت: "پس از بازطراحی رآکتور آب سنگین اراک، ما یکی از پیشرفته ترین رآکتورهای جهان را در اختیار خواهیم داشت". او در بخش دیگری از سخنانش گفت: "اگر قرار بود دنبال بمب برویم، باز طراحی اراک محدودیت بود. اما اگر قرار است دنبال آن نرویم، اینکه به جای ۱۰ کیلو پلوتونیوم در سال، کمتر از یک کیلو تولید شود چه محدودیتی است؟"

*نقش آژانس

آقای ظریف گفت: "در بحث راستی آزمایی از اقدامات ایران قبل از برداشته شدن عملی تحریم ها، خطوط قرمز رعایت شده است چون نقش آژانس کمی است، همانگونه که در دو سال گذشته در مورد توافق ژنو اجرا کرده است... در مراحل بعدی هم دوره های زمانی معین در نظر گرفته شده است و هیچ چیز منجمله پایان رسیدگی شورای امنیت، رفع محدودیت های تسلیحاتی یا رفع محدودیت های موشکی به گزارش محتوایی آژانس موکول نخواهد شد". او همچنین گفت: "برای حصول اطمینان از صحت عملکرد آژانس در موضوع موارد اختلافی گذشته که به غلط به آن PMD (ابعاد احتمالی نظامی) می گویند، جدول زمانی اجرای توافق به گونه ای طراحی شده است که قبل از کسب اطمینان لازم، هیچ اقدامی در حوزه هسته ای توسط ایران انجام نمی شود".

*برنامه موشک های بالستیک ایران

وزیر امور خارجه ایران گفت: "بر اساس برجام (توافق جامع)، روز گذشته [با صدور قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت] تمام قطعنامه های پیشین شورای امنیت علیه برنامه هسته ای ایران رفع شد و [در پیوست قطعنامه جدید] تنها برخی محدودیت ها به جای ممنوعیت های قبلی اعمال شد که در مقایسه با تحریم های گذشته موشکی و تسلیحاتی ناچیز است... علاوه بر آن، این محدودیت ها جزئی از توافق ما با ۱+۵ به حساب نمی آید و لذا رعایت نشدن آنها به معنای نقض توافق نیست. بندهای تند الزام آور قطعنامه ۱۹۲۹ مبنی بر ممنوعیت فعالیت موشکی کشورمان... به یک درخواست غیرالزام آور برای خودداری از فعالیت در حوزه موشک های بالستیک تبدیل شده که برای توانمندسازی حمل سلاح های هسته ای طراحی شده باشد". او همچنین گفت: "عبارت «موشک های بالستیک دارای قابلیت حمل سلاح هسته ای» که در همه قطعنامه های قبلی ذکر شده بود، با تلاش خدمتگزاران شما، [در قطعنامه جدید] به عبارت «موشک های بالستیک که برای قابلیت حمل سلاح هسته ای طراحی شده اند» تبدیل شده است". آقای ظریف نتیجه گیری کرد که "خط قرمز خودداری از پذیرش ممنوعیت در حوزه دفاعی و موشکی به صورت کامل در توافق حاصل شده است".

*دسترسی به مراکز نظامی و دانشمندان

آقای ظریف گفت: "در رابطه با خط قرمز رعایت امنیت و حرمت اماکن نظامی و دانشمندان، در توافق امضا شده اخیر بین ایران و آژانس برای حل و فصل موضوعات باقیمانده که با نظارت دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی انجام شده است، به گونه ای اقدام شده که تمام ملاحظات ایران رعایت شود". او در بخش دیگری از سخنانش گفت: "برجام یا همان برنامه جامع اقدام مشترک به صراحت بین مفاد قطعنامه و مفاد برجام تفکیک قائل شده و قطعنامه را جزئی از برجام نمی داند و لذا نقض احتمالی قطعنامه را نقض برجام محسوب نمی کند. این بدان معنی است که همانگونه که مقام معظم رهبری فرمودند، تمام قابلیت های دفاعی و حریم امنیت کشور حفظ خواهد شد و سیاست های منطقه ای جمهوری اسلامی ایران هم دستخوش تغییر نخواهد شد و ما به سیاست حمایت از متحدین خود در منطقه برای مقابله با افراط و تروریسم ادامه خواهیم داد".

*محدودیت های بلند مدت

وزیر امور خارجه ایران گفت: دو مورد که با سر و صدای زیاد به عنوان دوره های ۲۰ و ۲۵ ساله از سوی کاخ سفید مطرح می شوند، محدودیت نیستند که خلاف خطوط قرمز تعیین شده باشند، بلکه صرفا اقدامات شفافیت ساز مانند نظارت بر معادن است که پس از بررسی کارشناسانه [پذیرفته شده است و] نه تنها مشکلی ایجاد نمی کند، بلکه از بسیاری از اتهامات در آینده که می تواند به درخواست های غیرمنطقی برای دسترسی منجر شود، جلوگیری می کند".

*لغو تحریم ها و مکانیسم بازگشت

آقای ظریف گفت: "قطعنامه جدید در واقع رژیم تحریمی شورای امنیت را به کل بر می چیند". او گفت: "بازگشت پذیری تحریم ها صرفا در قطعنامه مطرح نشده. موضوع بازگشت پذیری یکی از موضوعات برجام است که در دو صفحه آخر آن آمده و یک وضعیت دو طرفه است که جمهوری اسلامی هم به همان اندازه می تواند از آن بهره مند شود. البته چون قطعنامه با تحریم هایی سر و کار دارد که از قبل علیه ما وضع شده بود و این قطعنامه آنها را رفع می کند، به ناچار بحث بازگشت پذیری در قطعنامه با تحریم ها سر و کار دارد، اما این به آن معنا نیست که بازگشت پذیری منحصر به تحریم ها باشد... ایران هم اعلام کرده است -و در قطعنامه هم به آن اشاره شده- که اگر به هر دلیلی تحریم های شورای امنیت به شکل کامل یا ناقص برگردد، جمهوری اسلامی خود را به اجرای تعهدات داوطلبانه خود در برجام متعهد نخواهد دانست".